งานวิจัยข้าว ข้าว (Oryza sativa) ถือเป็นพืชเศรษฐกิจหลักของประเทศไทยมาอย่างยาวนาน ทั้งในแง่ของการบริโภคภายในประเทศ การส่งออกเพื่อสร้างรายได้ และการหล่อเลี้ยงวิถีชีวิตของชาวนาในหลากหลายภูมิภาค ด้วยเหตุนี้ งานวิจัยข้าวจึงมีบทบาทสำคัญในการพัฒนาอุตสาหกรรมข้าวอย่างรอบด้าน ไม่ว่าจะเป็นการพัฒนาสายพันธุ์ การเพิ่มผลผลิต การจัดการศัตรูพืช หรือการยกระดับมาตรฐานคุณภาพของเมล็ดข้าวให้สอดคล้องกับความต้องการของตลาดโลก ประเทศไทยแม้จะมีภูมิอากาศที่เอื้อต่อการปลูกข้าว แต่ก็เผชิญความท้าทายหลากหลายประการ เช่น ความแปรปรวนของสภาพอากาศ ภัยแล้งหรืออุทกภัยที่เกิดถี่ขึ้น คุณภาพดินที่ลดลง รวมถึงการเปลี่ยนแปลงของความต้องการผู้บริโภคที่มุ่งเน้นเรื่องสุขภาพและสิ่งแวดล้อมมากขึ้น นอกจากนี้ ตลาดข้าวโลกยังมีการแข่งขันรุนแรง ทั้งจากเวียดนาม อินเดีย กัมพูชา หรือแม้แต่จีนและพม่า ที่เริ่มพัฒนาเทคโนโลยีการผลิตอย่างรวดเร็ว ด้วยปัจจัยเหล่านี้ “งานวิจัยข้าว” จึงไม่ใช่เพียงการทดลองในห้องปฏิบัติการหรือในแปลงนา แต่หมายถึงกระบวนการบูรณาการความรู้หลากหลายด้าน เช่น ชีววิทยา ดิน น้ำ เทคโนโลยีชีวภาพ เศรษฐศาสตร์เกษตร หรือแม้แต่นวัตกรรมดิจิทัล เพื่อยกระดับการผลิตข้าวให้สามารถตอบโจทย์ทั้งผู้ผลิต ผู้บริโภค และภาคอุตสาหกรรมอย่างยั่งยืน
